Mudrosti i koristi izvedene iz hadisa “Ne srdi se!”
Zahvala pripada Allahu, dželle šanuh, Gospodaru svih svjetova. Neka je najpotpuniji i najbolji salavat i selam na Allahovog Poslanika, njegovu časnu porodicu i sve plemenite ashabe.
Ebu Hurejre, radijallahu anhu, prenosi da je čovjek rekao Allahovom Vjerovjesniku, sallallahu alejhi ve sellem: “Uputi mi savjet!” Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, mu reče: “Ne srdi se!” Čovjek ponovi pitanje više puta, a Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, mu opet reče: “Ne srdi se!”
Hadis su zabilježili Buhari (br. 6116) i Tirmizi (br. 2020) lancem prenosilaca preko Ebu Hasina, on od Ebu Saliha, a ovaj od Ebu Hurejre, radijallahu anhu.
Hadis, ali s drugim senedima a sličnim sadržajem, bilježe Malik (br. 1637), Ahmed (br. 8744), Ibn Ebi Šejbe (br. 25889), Taberani u Mu’džemul-kebiru (br. 2097), Ibn Hibban (br. 5221), Hakim (3/615), Bejheki u Sunenul-kubra (10/180) i Ebu Ja’la (br. 7838).
Ovaj plemeniti hadis, iako kratkog sadržaja, u sebi nosi mnogo značenja, mudrosti i koristi.
- Ashab koji prenosi ovaj hadis zove se Ebu Hurejre, radijellahu ‘anhu. To je poznati i uvaženi ashab Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, poznatiji po nadimku Ebu Hurejre, kojeg mu je nadio otac u džahilijjetu. Islamski učenjaci se razilaze po pitanju njegovog imena na oko trideset mišljenja. Ibn Ishak, Hakim, Nevevi, Zehebi i drugi tvrde da se zvao Abdur-Rahman b. Sahr, dok Imam Buhari smatra da se zvao Abdullah b. Amr. Prenjeo je najveći broj hadisa od Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem. Spominje se da je Bekijje b. Mahled u svome Musnedu zabilježio 5374 hadisa od Ebu Hurejre, radijallahu anhu. Niko od ashaba ne prenosi ni približno broju hadisa koje on prenosi. Kaže imam Buhari: “Od njega je prenosilo hadis 800 ljudi ili više.” Umro je u Medini 59. God. po Hidžri, u 78. godini života, a ukopan je na mezarju Beki’a. Da Allah, dželle šanuh, bude njime zadovoljan.
- Čovjek koji je pitao Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, a čije ime nije spomenuto, zove se Džarije b. Kudame et-Temimi, radijallahu anhu, a moguće je da se radi i o Ebu Derdau, radijallahu anhu. (Vidi: Ibn Hadžer,Fethul-Bari, 10/638; Ibn Redžeb, Džami’ul-ulum vel-hikem, str. 173)
- Sveobuhvatnost Allahovog, dželle šanuh, šerijata, tako da nije ostavio ni najmanju stvar u međuljudskim odnosima a da nije podstakao na pohvalne a pokudio nevaljale osobine.
- Samilost Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, prema ashabima, tako što ih podučava onome što će im koristiti na dunjaluku i ahiretu.
- Dobroćudnost Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, u ophođenju sa ashabima, kada ne iskazuje negodovanje zbog ponavljanja istog pitanja više puta, suprotno većini ljudi.
- Ustrajnost Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, u podučavanju ashaba.
- Jezgrovitost govora Allahovog Vjerovjesnika, sallallahu alejhi ve sellem.
- Dokaz istinitosti Poslanikovog, sallallahu alejhi ve sellem, poziva, jer savjetuje ashabe da se klone srdžbe, a u skorije vrijeme otkriveno je da učestala srdžba uzrokuje razne vidove fizičkih i psihičkih bolesti.
- Vrijednost ashaba, Allah bio njima zadovoljan, koji pitaju o onome što im koristi.
- Vrijednost ashaba, radijallahu anhum, koji prenose znanje Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, ummetu, kao što je u ovom slučaju Ebu Hurejre, radijallahu anhu.
- Vrijednost ashaba, radijallahu anhum, koji se lijepo ophode sa Allahovim Vjerovjesnikom, sallallahu alejhi ve sellem.
- Vrijednost ashaba, Allah bio njima zadovoljan, koji ne proturiječe Allahovom Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem.
- Vrijednost ashaba, radijallahu anhum, koji detaljno prate šta se dešava u prisustvu Allahovog Vjerovjesnika, sallallahu alejhi ve sellem, iz ljubavi prema njegovom Sunnetu.
- Propisanost srdžbe prilikom prelaženja Allahovih, dželle šanuh, granica, jer bi Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, imao običaj srditi se kada bi vidio da se prelaze Allahove granice.
- Djelo je sastavni dio vjerovanja i ulazi u njegovo značenje.
- Odgovor onima koje se pravdaju Allahovom odredbom i ostavljaju djela.
- Hadisu je dokaz da se ostavljanje nečega smatra djelom, pa ako je ostavljanje lošeg – za sobom povlači nagradu, a ako je ostavljanje dobrog (naređenog) – za sobom povlači kaznu.
- Propisanost rađenja sebeba.
- Primjer šerijatskog pravila “zatvaranje svih puteva koji vode u haram“ – tako što srdžba može čovjeka odvesti čak i do nevjerstva.
- Zabrana nečega za sobom povlači naredbu suprotnog, a to je dobroćudnost i smirenost.
- U hadisu je naznaka da se onaj koji se ne srdi smatra dobroćudnim.
- Srdžba je od šejtana.
- U hadisu je naznaka da srdžba ne donosi sa sobom osim zlo.
- Snažan je onaj koji se strpi od srdžbe.
- Vrijednost ustrajnosti na srpljenju.
- U hadisu je naznaka na obaveznost međusobnog savjetovanja muslimana.
- Traženje savjeta biva od onog ko je poznat po bogobojaznosti i znanju.
- Primanje ispravnog savjeta je od potpunosti imana.
- Nedozvoljenost skrivanja znanja od onog koji pita, osim u slučaju prioritetnije koristi.
- Propisanost edeba u postavljanju pitanja i traženju znanja.
- Propisanost ponavljanja pitanja upućenog učenjaku, radi sigurnosti u odgovor.
- Dozvoljenost kratkog odgovora, ako se u njemu nalazi više korisnih značenja.
Allah, dželle šanuh, najbolje zna.
Amir I. Smajić
https://amir-smajic.blogspot.ba