Tumačenje snova putem sanovnika
Na osnovu spomenutog vidimo da nije ispravno uzeti jednu ili više knjiga koje se bave ovom tematikom i shodno tome tumačiti snove, to su islamski učenjaci zabranili. Imam Nefravi el-Maliki rekao je: “Nije dopušteno tumačiti snove iz knjiga kao što čine neke neznalice. Kada im se kaže da je neko usnio određeni san, otvore Ibn Sirinov sanovnik i tumače san shodno onome što se nalazi u njemu. To je haram jer se tumačenje snova razlikuje od čovjeka do čovjeka, od vremena do vremena, od mjesta do mjesta i osobina onoga koji je usnio san.”…
Ova nauka, za razliku od drugih islamskih nauka, nema fiksnih pravila i principa, već svaki san ima vlastite kriterije na osnovu kojih se tumači. Ibn Džuzejj el-Kelbi i Ebul-Abbas el-Kurtubi kažu: ”Jedan te isti san koji usniju dvije osobe može se protumačiti na različite načine, shodno njihovim okolnostima.” Ibn Kutejbe je rekao: ”Isti san će jednoj osobi biti protumačen kao milost, a drugoj osobi kao kazna. Stisnute ili vezane ruke u snu su kazna zbog ajeta: ’Stisnute bile ruke njihove i prokleti bili.’ (El-Maide, 64.) Ako ovaj san usnije bogobojazan čovjek, tumačit će se kao vezane ruke od činjenja zla.” Zatim je Ibn Kutejbe spomenuo Selmanov san u kojem je usnio Ebu Bekra sa vezanim rukama. Ibnul-Arebi el-Maliki u svome poznatom djelu Aridatul-ahvezi, 5/126, zapisao je: “Žena u snu može se protumačiti na hiljadu načina koje je spomenuo Alija b. Ebu Talib el-Kajrevani u poznatim stihovima.”
Svaka naučna disciplina ima fiksna temeljna pravila i generalne postavke koje se ne mijenjaju, osim nauke o tumačenju snova čija se pravila mijenjaju shodno okolnostima onih koji su ih usnili. Isti san kod različitih ljudi ne tumači se na isti način. Pri tumačenju snova neophodno je u obzir uzeti vjeru, moral, izgled, porijeklo, zanimanje, običaje, fizičko i psihičko stanje onoga koji je usnio san, zatim mjesto i vrijeme u kojem ga je usnio itd.
Nakon što je konstatirao da nema teže i zamršenije nauke od tumačenja snova i da tumač mora poznavati osnovne temelje ove discipline, imam Ibn Kutejbe je rekao: ”Međutim, poznavanje temelja i principa neće mu koristiti osim ako ga Uzvišeni Allah počasti uspjehom u ispravnom tumačenju snova.”
U drugom djelu, govoreći o istinitim snovima, ovaj veliki učenjak je rekao: ”To su snovi koje protumači onaj ko poznaje analogiju, vlada temeljima ove nauke i Allah ga pomogne u tome.”
Na osnovu spomenutog vidimo da nije ispravno uzeti jednu ili više knjiga koje se bave ovom tematikom i shodno tome tumačiti snove, to su islamski učenjaci zabranili. Imam Nefravi el-Maliki rekao je: “Nije dopušteno tumačiti snove iz knjiga kao što čine neke neznalice. Kada im se kaže da je neko usnio određeni san, otvore Ibn Sirinov sanovnik i tumače san shodno onome što se nalazi u njemu. To je haram jer se tumačenje snova razlikuje od čovjeka do čovjeka, od vremena do vremena, od mjesta do mjesta i osobina onoga koji je usnio san.”
Imam Ibn Bettal i Ibn Hadžer kažu: ”Tumačenje snova od strane poslanikâ, iako se smatra najvećom osnovom, ne može se generalizirati na svaku osobu koja usnije dotični san koji je protumačio neko od poslanikâ, već pronicljivi tumač snova treba ih tumačiti shodno svome shvatanju i razumijevanju.” Ako se Poslanikovo, sallallahu alejhi ve sellem, tumačenje snova ne može generalizirati, kako onda postupati po klasičnim sanovnicima i knjigama snova koje su, ustvari, produkt ljudskog shvatanja i razumijevanja?!
Šejh Ibn Usejmin kaže: ”Bitno je naglasiti da se snovi ne smiju tumačiti shodno onome što bilježe sanovnici, kao sanovnik Ibn Sirina i slični njemu, to je greška, jer se isti snovi razlikuju od osobe do osobe, od mjesta do mjesta i od vremena do vremena.”
El-Buhari prenosi da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, protumačio mlijeko u snu kao znanje, dok su neki ashabi mlijeko protumačili kao fitru (tj. islam).
Šejh El-Munedždžid kaže: ”Snovi nemaju fiksnih pravila, niti se mogu jednoobrazno tumačiti, kao što nije ispravno oslanjati se na klasične sanovnike pri tumačenju snova smatrajući da svi snovi podliježu onome što se u njima navodi.”
Isto tako, kada bi se ljudi ograničili na tumačenje snova shodno onome što je zabilježeno u knjigama, većinu snova ne bi mogli tumačiti, jer za njih nema odgovora u poznatim sanovnicima.
___________________________________________________
Bez razilaženja među islamskim učenjacima, Muhammed b. Sirin bio je posebno poznat po tumačenju snova. Imam Ez-Zehebi kaže: ”Od Ibn Sirina se prenose čudesa po pitanju tumačenja snova, što je teško sabrati u jednu zbirku, jer je Ibn Sirin bio Božanski nadahnut u ovom pogledu.” Ibnul-Mulekkin i Ali el-Kari tvrde: ”Ibn Sirin se tretira jedinstvenim ekspertom kada je u pitanju nauka tumačenja snova.” Ibn Sirin kaže: ”Nikada nisam usnio da općim sa ženom osim sa Ummu Abdullah (tj. sa svojom suprugom). Ponekad usnijem lik žene strankinje pa okrenem glavu na drugu stranu, jer mi nije dozvoljeno gledati u nju.”
Napomena: Ibn Sirinu se pripisuje poznati sanovnik koji se svrstava među najštampanija islamska djela. Međutim, djelo koje mu se pripisuje nije napisao svojom rukom, već je ispravno da ga je napisao Ebu Seid el-Vâiz. Stoga niko od učenjaka koji su živjeli stoljeće ili dva nakon Ibn Sirina nije spomenuo da on ima svoj sanovnik, iako, nezaobilazno spominju njegovu nadarenost u tumačenju snova.
Odlomak iz knjige ”Čudesni svijet snova”, dr. Safeta Kuduzovića